5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun “primlerin ödenmesi” başlıklı 88’inci maddesinin on üçüncü fıkrasında aşağıdaki düzenlemeye yer verilmiştir.
“Prim borçları katma değer vergisi iade alacağından mahsubu suretiyle de ödenebilir. Bu takdirde katma değer vergisi iade hakkı sahibi kendisinin, mal veya hizmet satın aldığı veya iştirak veya ortaklık ilişkisi içinde bulunduğu işverenlerin prim borçları için de mahsup talep edebilir. Bu işverenlerin mahsup talebinde bulundukları ayda muaccel olan prim borçlarının birinci fıkrada belirtilen ödeme sürelerini izleyen onbeş gün içinde mahsup suretiyle ödenmesi halinde, yasal süresi içinde ödendiği kabul edilir. Ancak prim borçlarının katma değer vergisi iade alacağından mahsup suretiyle ödenmesi talebinde bulunulduğu halde, süresinde mahsup edilemeyen veya eksik mahsup edilen prim borçları için birinci fıkrada belirtilen ödeme sürelerini izleyen günden başlanarak gecikme cezası ve gecikme zammı uygulanır. Kurum, Maliye Bakanlığının uygun görüşü ile bu uygulamadan faydalanacak işverenleri; iştigal konusu, işletme türü ve işletme büyüklüğü itibarıyla belirlemeye ve lehine mahsup talebinde bulunulan işverenlerin prim borcu ödeme süresini otuz günü aşmamak üzere uzatmaya yetkilidir.”
Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği’nin “sigorta primlerinin ödenme süresi ve erken ödeme” başlıklı 108’inci maddesinin (15) numaralı fıkrasında aşağıdaki düzenlemeye yer verilmiştir.
“ (Ek: RG-29.5.2016-29726) Prim borçlarının katma değer vergisi iade alacağından mahsup suretiyle ödenmesinin talep edilmesi durumunda, primin, en geç ödenmesi gereken yasal süre; Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine tabi sigortalı çalıştıran işverenlerden;
a) Sigortalılara ait ücretleri her ayın 1’i ila sonu arasına ilişkin olarak ödeyen işverenler yönünden, primin ilişkin olduğu ayı takip eden ayın sonu (vade) yerine, 21.8.2013 tarihine kadar vadeyi takip eden 15 inci gün, 21.8.2013 tarihinden itibaren vadeyi takip eden yirminci gün,
b) Sigortalılara ait ücretlerin her ayın 15’inden, ertesi ayın 14’üne kadarki döneme ilişkin olarak ödendiği işverenler yönünden ise primin ilişkin olduğu dönemi takip eden dönemin sonu (vade) yerine, 21.8.2013 tarihine kadar vadeyi takip eden 15 inci gün, 21.8.2013 tarihinden itibaren vadeyi takip eden yirminci gün,
olur.
Cari aya ilişkin prim borçlarının yasal ödeme süresinin sona erdiği tarihi izleyen, bu fıkrada belirtilen süre içinde katma değer vergisi iade alacağından mahsup suretiyle ödenmesi sırasında, mahsup edilen tutarın prim borcunun tamamını karşılamaması durumunda, mahsup edilen kısım yasal süresi içinde ödenmiş sayılır. Buna karşın ödenmemiş kısmı, bu fıkrada belirtilen süre dikkate alınmaksızın, yasal ödeme süresinin sona erdiği tarihten ödemenin yapılacağı tarihe kadar gecikme cezası ve gecikme zammı uygulanmak suretiyle ödenir. Cari aya ilişkin prim borçlarının yasal ödeme süresinin sona erdiği tarihi izleyen bu fıkrada belirtilen süre geçirildikten sonra katma değer vergisi iade alacağından mahsup suretiyle ödenmesi halinde ise, söz konusu borçlara, yine bu fıkrada belirtilen süre dikkate alınmaksızın, yasal ödeme süresinin sona erdiği tarihten ödemenin yapılacağı tarihe kadar gecikme cezası ve gecikme zammı uygulanır.”
Prim Borçlarının Katma Değer Vergisi İade Alacağından Mahsup Suretiyle Ödenmesi ve Borcu Yoktur Belgeleri
Prim borçlarının katma değer vergisi iade alacağından mahsup suretiyle ödenmesinin talep edilmesi durumunda, cari aya ilişkin sigorta priminin en geç ödenmesi gereken yasal süre, vadeyi takip eden 20. gündür.
Cari aya ilişkin prim borçlarının yasal ödeme süresinin sona erdiği tarihi izleyen 20 günlük süre içinde katma değer vergisi iade alacağından mahsup suretiyle ödenmesi sırasında, mahsup edilen tutarın prim borcunun tamamını karşılamaması durumunda, mahsup edilen kısım yasal süresi içinde ödenmiş sayılacak, buna karşın ödenmemiş kısmı, 20 günlük süre dikkate alınmaksızın, yasal ödeme süresinin sona erdiği tarihten ödemenin yapılacağı tarihe kadar gecikme cezası ve gecikme zammı uygulanmak suretiyle ödenecektir. Cari aya ilişkin prim borçlarının yasal ödeme süresinin sona erdiği tarihi izleyen 20 günlük süre geçirildikten sonra katma değer vergisi iade alacağından mahsup suretiyle ödenmesi halinde ise, söz konusu borçlara, yine 20 günlük süre dikkate alınmaksızın, yasal ödeme süresinin sona erdiği tarihten ödemenin yapılacağı tarihe kadar gecikme cezası ve gecikme zammı uygulanacaktır.
Cari aylara ilişkin prim borçlarında olduğu gibi cari aylara ilişkin damga vergisi borçlarının da KDV iadesinden mahsup suretiyle ödenecek olması halinde, yasal ödeme süresinin sonuna 20 gün ilave edilecektir. Dolayısıyla cari aylara ilişkin prim borçlarını KDV iade alacağından mahsup suretiyle ödemek amacıyla başvuran işverenlere verilecek borç döküm formlarına damga vergisi borçları da kaydedilerek gerekli mahsup işlemleri de bu doğrultuda yapılacaktır.
Sigorta primi borçlarını KDV iade alacağından mahsup suretiyle ödeyen işverenlerin, sigorta primlerinin yasal ödenmesi gereken sürenin bitiminden itibaren mahsup için geçecek olan ilave 20 günlük süre içinde ihalelere katılmak için SGK’dan borcu olmadığına ilişkin yazı talep etmeleri halinde, KDV iade alacağı mahsubuyla ödenecek olan sigorta primi tutarı henüz SGK hesaplarına intikal etmemiş olduğundan, kendilerine borcu olmadığına ilişkin belge verilememektedir.
İşverenlerin SGK’ ya olan borçlarını KDV alacağından mahsup yoluyla ödemeyi talep etmeleri ve cari ay haricinde borçlarının bulunmaması halinde KDV alacağından yapılacak sigorta primi ödemelerinin vergi dairelerince en geç ayın 20 sinde SGK hesaplarına aktarıldığı dikkate alınarak, cari aya ilişkin sigorta primleri için yasal ödeme süresinin bittiği tarihten itibaren takip eden ayın 1"i ila 20"si arasında geçecek süre içinde borcu yoktur yazısı talep eden işverenlerin, iadeyi yapacak ilgili vergi dairesinden/ saymanlıktan alacakları "mükellef....nın ...ayına ait ....tutarındaki sigorta primi borcu tutarı KDV alacağından mahsup suretiyle....tarihinde Kurumunuz hesaplarına aktarılacaktır" şeklinde düzenlenmiş ıslak imzalı bir yazı ile SGK Ünitelerine müracaat etmeleri ve “vade tarihinde KDV mahsubuyla ödenecek olan sigorta priminin Kurum hesaplarına intikal etmemesi halinde verilmiş olan borcu yoktur yazısının hükümsüz olacağına dolayısıyla ihale tarihi itibariyle borçlarının olduğunu kabul edeceklerine” dair taahhütname vermeleri koşulu ile söz konusu süre zarfında kendilerine borcu olmadığına ilişkin yazı verilebilecektir.
Bu kapsamda işveren tarafından aşağıda örneği yer alan ve ekinde ilgili vergi dairesinin yazısı yer alan taahhütname kullanılmaktadır.
TAAHHÜTNAME
Sosyal Güvenlik…………. İl Müdürlüğüne/Merkezine
Müdürlüğünüzde /Merkezinizde ………..sicil numaralı işyeri işvereniyim/işvereniyiz.
Sigorta primlerimizi KDV mahsubuyla ödemekteyim./ödemekteyiz. ……….ihalesi nedeniyle ihale makamı ….verilmek üzere ….tarihi itibariyle borcu yoktur yazısı talep ediyorum/ediyoruz.
KDV mahsubuyla ödenmesi gereken …….ayına ilişkin sigorta primi borcumuzun yasal süresi içinde ödeneceğine dair ilgili vergi dairesinden alınan yazı ekte sunulmuştur.
KDV mahsubuyla ödenmesi gereken …….ayına ilişkin sigorta primi borcumuzun ödenmesi gereken yasal süresi içinde Kurumunuz hesaplarına aktarılmamış olması halinde verilmiş olan borcu yoktur belgesinin hükümsüz olacağını ve ihale tarihi itibariyle borcumuzun olduğunu kabul ediyoruz.
…..tarihi itibariyle Kurumunuza borcumuzun olmadığına ilişkin yazının verilmesini arz ederim/ederiz.
İmza
Ek 1- Vergi dairesi yazısı
Buna istinaden ilgili işverene yine aşağıda örneğine yer verilen “KDV mahsubuyla sigorta primi ödeyenler için verilecek borcu yoktur belgesi” konulu yazı SGK tarafından verilecektir.
Sayı :
Konu : KDV mahsubuyla sigorta primi ödeyenler için
verilecek borcu yoktur belgesi
………………………………………….
………………………………………….
İlgi: …..tarihli ve ……sayılı dilekçeniz.
İlgide kayıtlı dilekçeniz üzerine Türkiye genelinde yapılan araştırmada, KDV mahsubuyla ödenecek olan ………….ayına ait sigorta primi tutarı olan …….TL hariç Kurumumuza ………….. tarihi itibariyle kesinleşmiş sosyal güvenlik prim borcunuzun bulunmadığı tespit edilmiştir.
KDV mahsubuyla ödenecek olan …..ayına ait sigorta priminin …..tarihinde hesaplarımıza aktarılacağına ilişkin …..vergi dairesinden alınan yazıya istinaden iş bu yazı, 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 10’uncu maddesi hükmüne istinaden ihalelere katılmak amacıyla düzenlenmiş olup, ilişiksizlik belgesi niteliğinde bulunmamakta ve 20/…/……..tarihine kadar hüküm ifade etmektedir.
KDV mahsubuyla ilgili vergi dairesince ödenecek olan sigorta primi borcunun yasal süresi olan ……..tarihinde hesaplarımıza aktarılmaması durumunda, verilmiş olan bu yazı geçersiz olacak ve borcu yoktur belgesinde belirtilen tarih itibariyle Kurumumuza borcunuzun olduğu şeklinde işlem yapılacaktır.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
Sosyal Güvenlik İl/Merkez Yetkilisi
KDV mahsubu suretiyle prim ödemeleri için ilgili vergi dairesine sunulmak üzere SGK’ dan işverenin borcunu belirtir yazı talep edilmesi halinde, SGK tarafından borç sorgusu dönem bazlı yapılacak cari dönem borçları ayrı geçmiş dönem borçları ayrı sorgulanarak düzenlenecek yazılarda belirtilecektir. Yapılan sorgulamalarda yapılandırma, erteleme, tecil ve taksitlendirme kapsamında bulunan tutarlar borç olarak gösterilmeyecektir.
KDV mahsubu amacıyla gelen paranın işverenin borcundan fazla olması halinde artan tutar öncelikli olarak 5510 sayılı Kanunun 88’inci maddesinin onaltıncı fıkrası hükmüne istinaden SGK’ ya olan borçlarına mahsup edilecek SGK’ ya olan borçlarına mahsubundan sonra artan tutar olması halinde ise ilgili vergi dairesine iade yapılacaktır.
Sonuç olarak; prim borçlarının KDV iadesinden mahsup edilmesi suretiyle ödenmesi mümkün olup, prim borçlarının KDV iade alacağından mahsup suretiyle ödenebilmesi işverenlerin 4/1-a (SSK) kapsamında sigortalı çalıştırması ve talep şartı aranmaktadır. KDV iade alacağının prim borçlarına mahsubu talepleri miktarına bakılmaksızın inceleme raporu ve teminat aranılmadan yerine getirilir. Prim borçlarının katma değer vergisi iade alacağından mahsup suretiyle ödenmesinin talep edilmesi durumunda primin en geç ödenmesi gereken yasal süre sigortalılara ait ücretleri; her ayın 1’i ila sonu arasına ilişkin olarak ödeyen işverenler yönünden, primin ilişkin olduğu ayı takip eden ayın sonu (vade) yerine; her ayın 15’inden, ertesi ayın 14’üne kadarki döneme ilişkin olarak ödendiği işverenler yönünden ise, primin ilişkin olduğu dönemi takip eden dönemin sonu (vade) yerine, vadeyi takip eden yirminci (20.) gün olacaktır. Katma değer vergisi iade alacağından prim borçlarını ödeme yolunu seçen istekliler (işverenler), ihale sözleşmesinin imzalanmasında önce ihale tarihi itibariyle belgelendirmek zorunda oldukları kesinleşmiş sosyal güvenlik prim borcu olmadığına ilişkin yazının alınmasında, vergi dairesi veya saymanlıktan alacakları ıslak imzalı yazı ve işverenlerin taahhütname verme şartları altında SGK Üniteleri tarafından işverenlere borcu olmadığına dair yazı verilebilir hale getirilmiştir.
